مقدمه
انواع کپسول آتش نشانی که به آتش خاموشکنهای آتشنشانی نیز مشهور هستند در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرند. در مقاله قبل تحت عنوان انواع کپسول های آتش نشانی 1، به مقدمه ای از مشخصات انواع کپسول آتش نشانی پرداخته شد و از انواع آنها، کپسول های آتش نشانی پودروگاز و آب و گاز را با جزئیات بیشتری شرح دادیم. در ادامه در این مقاله به شرح کپسول های آتش نشانی کربن دیاکسید، بیوورسال و فومی پرداخته میشود.
کپسول آتش نشانی کربن دی اکسید (co2)
کپسول های آتش نشانی پودر و گاز، از جمله پرکاربردترین دسته این محصولات می باشد. شاید بتوان گفت از جمله معروفترین آتش سوزی هایی که ما را وادار به استفاده از این دسته از آتش خاموش کن ها میکند، آتش سوزی های مربوط به الکتریسیته میباشد. آتش های مشتعل شده از برق و الکتریسیته به صورت منحصر بایستی توسط کپسول های آتشنشانی کربن دی اکسید خاموش گردند. از جمله نقاط ضعف این دسته از کپسول ها، استفاده آنها در فضای باز میباشد. با توجه به این که عامل خاموش کننده به صورت گاز میباشد، این عامل در فضاهای باز پخش شده و کارایی آن نسبت به فضای بسته به شدت کاهش می یابد.
اجزای اصلی تشکیل دهنده کپسول های کربن دی اکسید عبارتند از: سیلندر فولادی یک تکه، شیر کپسول سوپاپدار، ضامن، نازل یا شیلنگ خروجی (شیلنگ شیپورک) و میلاب. برای استفاده از این کپسول ها پس از خارج نمودن ضامن، شیلنگ یا نازل را به سمت بن آتش هدف قرار داده و سپس شیر کپسول را فشار داده تا فشار گاز کربن دی اکسید موجود روی آتش را بطور کامل بپوشاند. پس از فشردن شیر کپسول گاز کربن دی اکسید که با فشاری در حدود bar 55 درون سیلندر حبس شده، از طریق میلاب با فشار مناسب خارج می گردد.
کپسول های CO2 در دو نوع دستی و چرخ دار در سایزهای استاندارد 2، 3، 4، 6، 10، 12 و 30 لیتری تولید می گردند. سیلندرهای کپسول های پودر و گاز معمولا به رنگ قرمز تولید و شناخته می شوند.
کپسول آتش نشانی بایوورسال
کپسول های بایوورسال دسته ای از آتش خاموش کن های نسل جدید بوده که با توجه به سازگاری محتویات داخلی آن با محیط زیست اقبال بسیار زیادی از این دسته از محصولات صورت گرفته است. محتویات داخلی کپسول های آتش نشانی بیوورسال بصورت فوم فرموله شده و رقیق شده در آب میباشد و در صورت استفاده از این دسته از کپسول ها، محتویات آن با محصور کردن هیدروکربن ها از باز مشتعل شدن آتش پس از اطفاء جلوگیری میکند. علاوه بر سازگاری این محصول با محیط زیست میتوان به نکته نیز اشاره نمود که این دسته از محصولات پس از استفاده، هیچگونه آسیبی به دستگاه ها و تجهیزات موجود در محل اطفاء وارد نمیکند.
در کلاس بندی آتش خاموش کن ها، کپسول های بایوورسال برای مهار آتش های پرحجم و سه بعدی مورد استفاده قرار میگیرند. این کپسول ها ابتدا در کشور آلمان مورد استفاده قرار گرفته و در همین زمان نگارش مقاله، بسیاری از تولیدکنندگان ایرانی نیز این دسته از کپسول ها را در برنامه تولید خود قرار داده و در سبد محصولات خود جای داده اند.
کپسول های بایوورسال از لحاظ قیمتی کمی بالاتر از کپسول های پودری و CO2 بوده ولی در عین حال نیاز سالیانه به شارژ و هزینه کردن در این حوزه را ندارند. شارژ 3 ساله این کپسول ها میتواند گرانی قیمت ابتدایی آنها را جبران نماید. از طرفی میزان مورد نیاز از محتویات کپسول های بایوورسال برای یک حجم مشخص آتش، بسیار کمتر از کپسول های پودری و CO2 بوده که این عامل نیز به مقرون بصرفه بودن این محصول کمک مینماید.
کپسول های بایوورسال برای کلاس های آتش A و B که مایعات و جامدات قابل اشتعال نظیر کاغذ، پارچه، پلاستیک، روغن، گازوییل و… بوده، مورد استفاده قرار میگیرد.
اجزای اصلی تشکیل دهنده کپسول های بایوورسال (مانند کپسول های پودر و گاز) عبارتند از: سیلندر، شیر کپسول، مانومتر، ضامن، نازل یا شیلنگ خروجی، میلاب و کارتریج پر شده از گاز کربن دی اکسید.
برای استفاده از این کپسول ها پس از خارج نمودن ضامن، شیلنگ یا نازل را به سمت بن آتش هدف قرار داده و سپس شیر کپسول را فشار داده تا فوم موجود روی آتش را بطور کامل دربرگیرد. کپسول حاوی گاز کربن دی اکسید با فشردن شیر کپسول سوراخ شده و با خارج شدن گاز با فشار زیاد، فوم از طریق میلاب با فشار مناسب خارج می گردد.
کپسول های بایوورسال (مانند کپسول های پودروگاز و آب و گاز) از جمله کپسول هایی هستند که پس از استفاده از آن ها نیاز به شارژ کپسول بوده و نمی توان از آن در صورت باقی ماندن ماده خاموش کننده در آن، استفاده نمود. دلیل این مشکل این است که کارتریج داخلی تخلیه شده و دیگر گازی برای تخلیه سیلندر وجود ندارد.
کپسول های بایوورسال در سایزهای استاندارد 2، 3، 4، 6، 12 کیلوگرمی تولید می گردند. سیلندرهای کپسول های بایوورسال معمولا به رنگ سبز تولید و شناخته می شوند.